Wanneer een onderneming orders ontvangt en doorgeeft (execution only), moet zij een passendheidstoets uitvoeren.

Wat betekent dit voor jou?

• Je moet vaststellen of je klant genoeg kennis en ervaring heeft om de risico’s van de dienst en de rechten van deelneming in beleggingsinstellingen en icbe’s te begrijpen.
• De bedoeling is dat je kunt beoordelen of de verleende beleggingsdienst .
• Wanneer sprake is van execution-only dienstverlening in combinatie met een andere financiële dienst of financieel product (zoals advisering over een levensverzekering of hypothecair krediet), dien je bij de beoordeling van de passendheid na te gaan of de gehele dienstverlening of de combinatie van de financiële dienst en het financieel product passend is.
• Wanneer de klant alleen mag en kan handelen in zogenoemde niet-complexe financiële instrumenten kan de hiervoor bedoelde passendheidstoets achterwege worden gelaten.

De volgende informatie moet je inwinnen:

• het type dienst, transactie en financieel instrument waarmee de klant vertrouwd is;
• de aard, het volume en de frequentie van de transacties van de klant in financiële instrumenten en de periode waarover deze zijn verricht;
• het opleidingsniveau en het beroep of, voor zover relevant, het vroegere beroep van de klant of potentiële klant.
• Wanneer je op basis van de geïnventariseerde gegevens vaststelt dat de betreffende dienst niet passend is voor de klant, moet je de klant hiervoor waarschuwen.
• In het geval de klant geen of onvoldoende informatie verschaft over zijn kennis en ervaring, moet je de klant waarschuwen dat je als gevolg daarvan niet in staat is bent na te gaan of de financiële dienst voor hem passend is.
• De hiervoor bedoelde waarschuwingen mag je door middel van een gestandaardiseerde mededeling doen.
• Je moet gegevens over de uitgevoerde passendheidstoets en de gegeven waarschuwingen vastleggen en bewaren.
• De passendheidstoets hoeft niet uitgevoerd te worden in het geval van een niet-complex financieel instrument en de order op initiatief van de klant wordt ontvangen en doorgegeven zonder voorafgaand advies. Een recht van deelneming in een icbe is een niet-complex financieel instrument (met uitzondering van gestructureerde icbe’s); een recht van deelneming in een niet icbe beleggingsinstelling is wel een complex financieel instrument.

Bron: art. 4:23 eerste, derde, vijfde lid, 4:24 eerste tot en met vijfde en zevende lid Wft, art. 80d Bgfo, art. 54 tot en met 57 Gedelegeerde verordening markten voor financiële instrumenten 2014

Let op, Mogelijk niet van toepassing!

De informatie-eisen zijn deels aangescherpt en geconcretiseerd. Echter, de eisen hebben vooral betrekking op reclame, productbrochures en dergelijke. Deze informatie wordt doorgaans door de aanbieder van het beleggingsfonds opgesteld. Als je zelf dit soort informatie niet opstelt / samenstelt zijn deze eisen niet relevant.

Reclame en andere informatievestrekking moet correct, duidelijk en niet-misleidend zijn en mag geen afbreuk doen aan informatie die verplicht ter beschikking gesteld moet worden. Een evt. commercieel oogmerk moet herkenbaar zijn.

Wat betekent dit voor jou?

1. de informatie bevat de naam van je onderneming;
2. de informatie is accuraat en geeft steeds een correcte en duidelijke indicatie van de desbetreffende risico's wanneer op de mogelijke voordelen van een beleggingsdienst of recht van deelneming wordt gewezen;
3. bij het geven van een indicatie van de desbetreffende risico's wordt in de informatie gebruikgemaakt van zowel een lettergrootte die ten minste gelijk is aan de lettergrootte die overwegend in het geheel van de verstrekte informatie wordt gebruikt, als van een lay-out die de duidelijkheid van de indicatie in kwestie waarborgt;
4. de informatie is toereikend en door de presentatie ervan te begrijpen voor het gemiddelde lid van de groep tot wie zij is gericht of door wie zij waarschijnlijk zal worden ontvangen;
5. belangrijke zaken, vermeldingen of waarschuwingen worden niet door de informatie verhuld, afgezwakt of verdoezeld;
6. de informatie wordt consequent in dezelfde taal gepresenteerd in alle vormen van informatie- en reclamemateriaal dat aan iedere klant wordt verstrekt, tenzij de klant heeft geaccepteerd informatie in meer dan één taal te ontvangen;
7. de informatie is actueel en relevant voor het gebruikte communicatiemiddel.

Wanneer in de informatie beleggingsdiensten, rechten van deelneming of personen die beleggingsdiensten verrichten, onderling worden vergeleken, moet je ervoor zorgen dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1. de vergelijking is zinvol en wordt op correcte en evenwichtige wijze voorgesteld;
2. de voor de vergelijking gebruikte informatiebronnen worden vermeld;
3. de voornaamste voor de vergelijking gebruikte feiten en aannames worden vermeld.

Wanneer de informatie een indicatie bevat van de resultaten die in het verleden met een recht van deelneming of een beleggingsdienst zijn behaald, moet je ervoor zorgen dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1. deze indicatie is niet het meest opvallende kenmerk van de mededeling;
2. de informatie bevat passende gegevens over de resultaten over de voorafgaande vijf jaar of over de gehele periode waarin het recht van deelneming is aangeboden of de beleggingsdienst is verricht, indien deze periode korter is dan vijf jaar, dan wel over een door jou gekozen langere periode; daarbij wordt altijd uitgegaan van volledige perioden van twaalf maanden;
3. de referentieperiode en de informatiebron worden duidelijk aangegeven;
4. in de informatie wordt duidelijk gewaarschuwd dat het om resultaten uit het verleden gaat en dat deze geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten vormen;
5. wanneer de indicatie berust op gegevens die in een andere valuta luiden dan die van de lidstaat waarin de klant of potentiële klant woonachtig is, wordt de desbetreffende valuta duidelijk vermeld en wordt tegelijk gewaarschuwd dat het rendement door valutaschommelingen hoger of lager kan uitvallen;
6. wanneer de indicatie op brutoresultaten berust, wordt het effect van provisies, vergoedingen en andere lasten vermeld.

Wanneer de informatie gesimuleerde, in het verleden behaalde resultaten bevat of daarnaar verwijst, moet je ervoor zorgen dat de informatie betrekking heeft op een recht van deelneming en dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1. de gesimuleerde, in het verleden behaalde resultaten berusten op de feitelijke resultaten die in het verleden zijn behaald met een of meer rechten van deelneming die identiek of in wezen identiek zijn aan, dan wel de onderliggende waarde vormen van het betrokken recht van deelneming;
2. voor de onder a) bedoelde feitelijke resultaten die in het verleden zijn behaald, wordt voldaan aan de voorwaarden van de vorige paragraaf, onder a), b), c), e) en f);
3. in de informatie wordt duidelijk gewaarschuwd dat het om gesimuleerde, in het verleden behaalde resultaten gaat en dat in het verleden behaalde resultaten geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten vormen.

Wanneer de informatiegegevens over toekomstige resultaten bevat, moet je ervoor zorgen dat aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

1. in de informatie wordt niet uitgegaan van of verwezen naar gesimuleerde, in het verleden behaalde resultaten;
2. de informatie is gebaseerd op redelijke aannames die door objectieve gegevens worden ondersteund;
3. wanneer de informatie op brutoresultaten berust, wordt het effect van provisies, vergoedingen en andere lasten vermeld;
4. de informatie berust op prestatiescenario's onder verschillende marktomstandigheden (zowel negatieve als positieve scenario's) en geeft de aard en risico's aan van de soorten instrumenten in kwestie waarop de analyse betrekking heeft;
5. in de informatie wordt duidelijk gewaarschuwd dat dergelijke prognoses geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten vormen.

Wanneer de informatie verwijst naar een bepaalde fiscale behandeling, wordt duidelijk aangegeven dat deze behandeling afhangt van de individuele omstandigheden van een klant en in de toekomst aan wijzigingen onderhevig kan zijn.

In de informatie wordt de naam van de AFM niet zodanig gebruikt dat daarmee wordt aangegeven of gesuggereerd dat de AFM de producten of diensten van je onderneming steunt of aanbeveelt.

Als een reclameuiting een aanbod bevat om een contract aan te gaan dat betrekking heeft op een recht van deelneming in een beleggingsinstelling of icbe of beleggingsdienst met een reactiemogelijkheid, of een uitnodiging bevat om een aanbod te doen om een dergelijk contract aan te gaan, aan een persoon die reageert op die reclameuiting, moet alle informatie uit de volgende paragraaf (informatieverplichtingen en kostentransparantie) verstrekt worden. Dat moet ofwel in de reclameuiting zelf, ofwel in (een) ander(e) document(en) waarin deze informatie staat en waar de klant naar vewezen wordt.

Bron: art. 4:19 Wft, art. 44, 46 Gedelegeerde verordening markten voor financiële instrumenten 2014

Bij het verlenen van beleggingsdiensten gelden uiteenlopende informatieverplichtingen.

>> TOOL: Model Beleid belangenconflicten

>> TOOL: Model dienstenwijzer NR 

>> TOOL: Model kenmerken en risico's van beleggingsfondsen

Wat betekent dit voor jou?

Je moet de volgende informatie verstrekken aan je klant:

• voorafgaand aan de dienstverlening
• de voorwaarden van het contract met je klant;

• naam, adres en contactgegevens van je onderneming;
• talen waarin gecommuniceerd kan worden en methoden van communicatie;
• gegevens vergunning en contactgegevens AFM;
• verbonden agenten;
• aard, frequentie, tijdschema rapportage;
• een samenvatting van het beleid inzake belangenconflicten (wanneer de klant daarom verzoekt: nadere bijzonderheden over dit beleid op een duurzame drager of via een website);
• de beleggingsdiensten (voorzover redelijkerwijs relevant voor een adequate beoordeling);
• de rechten van deelneming in de beleggingsinstelling of icbe (voorzover redelijkerwijs relevant voor een adequate beoordeling) incl. een algemene beschrijving van de aard en de risico’s daarvan;
• waar een evt. prospectus verkrijgbaar is;
• de voorgestelde beleggingsstrategieën en plaatsen van uitvoering;
• een toelichting en waarschuwing over de risico’s verbonden aan de desbetreffende rechten van deelneming of beleggingsstrategieën en voor welke doelgroep de rechten van deelneming bedoeld zijn;
• de totale kosten van de beleggingsdienstverlening en de beleggingsinstelling of icbe en bijbehorende lasten en met behulp van een illustratie het cumulatief effect van de kosten op het rendement;
• de manier waarop de kosten in rekening worden gebracht;

• of en waarom advies op afhankelijke of onafhankelijke[1] basis wordt verstrekt en van welke soort en aard de beperkingen zijn; uitleg over het scala aan rechten van deelneming dat kan worden aanbevolen met vermelding van de relatie met de aanbieder;
• of het advies op een brede of beperktere analyse van verschillende soorten beleggingsinstellingen of icbe’s is gebaseerd;
• of de klant een periodieke geschiktheidsverklaring ontvangt;
• dat telefoongesprekken, elektronische communicatie of gesprekken tussen de onderneming en de klant die gericht zijn op het verrichten van transacties, zullen worden opgenomen of vastgelegd.

gedurende de looptijd:

• wezenlijke wijzigingen in eerder verstrekte informatie.

 bij ieder beleggingsadvies:

• een geschiktheidsverklaring waarin het gegeven advies wordt geschetst en wordt aangegeven hoe de gedane aanbeveling geschikt is voor de niet-professionele klant, waarbij onder meer wordt vermeld hoe deze op de doelstellingen en de persoonlijke situatie van de klant is toegesneden onder verwijzing naar de vereiste looptijd van de belegging, de kennis en ervaring van de klant en de risicobereidheid en verliescapaciteit van de klant.

 periodiek:

• rapportage over dienstverlening, incl. kosten.

 jaarlijks:

• rapportage van alle gemaakte kosten en lasten.

Bron: art. 4:20, 4:22 eerste lid Wft, 51a, 58, 58a, 68c Bgfo, art.  46, 47, 48, 50 tot en met 53 Gedelegeerde verordening markten voor financiële instrumenten 2014

[1] Advies is onafhankelijk wanneer bij het advies een voldoende groot aantal beschikbare rechten van deelneming in beleggingsinstellingen of icbe’s beoordeeld worden. In het onafhankelijke advies moeten verschillende typen rechten van deelneming van verschillende aanbieders zijn betrokken. Onafhankelijk advies mag niet beperkt zijn tot rechten van deelneming die worden uitgegeven of verschaft door de onderneming zelf of aanverwante entiteiten. Als advies niet voldoet aan deze eisen is het advies niet onafhankelijk.

De onderneming moet voldoen aan de provisieregels voor beleggingsondernemingen.

Wat betekent dit voor jou?

• Hoofdregel is dat je geen provisie mag ontvangen of verstrekken die betrekking heeft op het adviseren aan of ontvangen en doorgeven van orders m.b.t. rechten van deelneming in beleggingsinstellingen of icbe’s van niet-professionele beleggers.
• Uitgezonderd van het provisieverbod zijn provisies:
• die rechtstreeks worden verschaft door de klant of degene die namens hem optreedt;
• die noodzakelijk zijn voor het verlenen van de betreffende dienst of de betreffende dienst mogelijk maken;
• van of aan een verbonden agent met wie de onderneming samenwerkt;
• die klein en niet financieel van aard zijn, mits de klant hierover duidelijk is geïnformeerd voordat de desbetreffende dienst wordt verleend;
• die gezien moeten worden als onderzoek op beleggingsgebied [waarbij wordt voldaan aan artikel 13 van gedelegeerde uitvoeringsrichtlijn 2017/593];

Bron: art. 4:90 Wft, art. 168a Bgfo

Verplichte informatie over kosten is onderdeel van totale verplichte informatie bij verlenen beleggingsdienst (3.7). De relevante onderdelen vind je hier apart onder elkaar.

>> TOOL: Model dienstenwijzer NR 

>> TOOL: Model Cliëntenovereenkomst

Voorafgaand aan de dienstverlening

• de totale kosten van de beleggingsdienstverlening en de beleggingsinstelling of icbe en bijbehorende lasten en met behulp van een illustratie het cumulatief effect van de kosten op het rendement;
• de manier waarop de kosten in rekening worden gebracht;

 Periodiek:

• rapportage over dienstverlening, incl. kosten.

 Jaarlijks:

• rapportage van alle gemaakte kosten en lasten.

Er gelden regels met betrekking tot cold calling en colportage.

Wat betekent dit voor jou?

• Je mag geen consumenten ongevraagd benaderen door gebruik van automatische oproepsystemen zonder menselijke tussenkomst, faxen of elektronische berichten ter bevordering van de totstandkoming van een overeenkomst op afstand. Dit mag alleen als de consument van tevoren toestemming heeft verleend.
• Je mag geen consumenten aan wie je nog geen beleggingsdienst hebt verleend ongevraagd op een andere manier benaderen, tenzij hij tevoren schriftelijk of elektronisch heeft toestemming heeft verleend of hij in het contact alleen informatiemateriaal krijgt aangeboden.

Bron: art. 81, 82 eerste lid Bgfo