Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen: arbeidsongeschiktheidscriterium bekend

Verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen: arbeidsongeschiktheidscriterium bekend

Vanuit het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wordt hard gewerkt aan de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen. In een eerder ledenbericht konden we de contouren van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering schetsen. Begin 2024 bleek dat minister van Gennip vast wil houden aan een opt-out-regeling. Uit een brief van 24 april blijkt dat inmiddels bekend is wat de voorkeur is voor het te hanteren arbeidsongeschiktheidscriterium.  

Waar eerder nog uit werd gegaan van ‘gangbare arbeid’ voor de arbeidsongeschiktheidsbeoordeling, blijkt de minister daar nu van af te stappen. Minister Van Gennip schrijft: “Na overleg met sociale partners en zelfstandigenorganisaties heb ik besloten om de ‘drempelfunctievariant’ op te nemen in het wetsvoorstel dat voor internetconsultatie en uitvoeringstoetsen zal worden uitgezet”. In het rapport van de commissie OCTAS wordt ‘drempelfunctie’ aanbevolen als arbeidsongeschiktheidscriterium voor zelfstandigen. 

Bij deze vorm van beoordeling wordt gekeken of een zelfstandige het wettelijk minimumloon kan verdienen, aan de hand van een drempelfunctie op het niveau van het wettelijk minimumloon. Omdat de uitkering voor de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering van zelfstandigen maximaal het wettelijk minimumloon zal worden, past deze beoordeling volgens de minister goed bij de verplichte AOV. Daarbij is de beoordeling eenvoudiger voor het UWV en verwacht het ministerie van SZW dat de premie voor deze (verplichte) verzekeringsvariant lager zal zijn dan met een ander arbeidsongeschiktheidscriterium. 

Het is wel de vraag hoe dit arbeidsongeschiktheidscriterium zal aansluiten bij bestaande en aanvullende arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Die gaan vaak uit van 'gangbare arbeid' of van 'passende arbeid'. De drempelvariant die toetst op functies op het niveau van het wettelijk minimumloon is waarschijnlijk niet geschikt voor de beoordeling van arbeidsongeschiktheid voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering die een vergoeding bovenop dat wettelijk minimumloonniveau biedt. Dit kan ertoe leiden dat de arbeidsongeschikte zelfstandige te maken gaat krijgen met twee verschillende arbeidsongeschiktheidsbeoordelingen en – uitkeringspercentages.  

Het wetsvoorstel voor de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandigen zal nog ter consultatie worden voorgelegd aan de markt. De private partijen zullen ongetwijfeld wijzen op deze mogelijke uitvoeringscomplicaties.