Scherp toezicht op naleving beloningsregels voor met name freelancers

Een recent gepubliceerde aanwijzing van de AFM laat zien hoe nauwgezet de beloning van freelancers moet voldoen aan de wettelijke eisen. De AFM constateerde dat de beloningsregeling in het contract met freelancers voorwaardelijke elementen bevatte, waardoor de beloning niet vast maar variabel was en daarmee de financiële dienstverlener/opdrachtgever niet voldeed aan de wettelijk vereiste, namelijk dat de variabele beloning maximaal 20% van de vaste beloning op jaarbasis mag bedragen.

De volgende elementen in het contract tussen de financiële dienstverlener en de freelancers over de beloning maakte dat sprake is van (volledige) variabele beloning:

• De betaling aan de freelancer is afhankelijk van de betaling van de klant aan financiële dienstverlener in wiens opdracht de freelancer werkzaam is. Hiermee is deze beloning niet onvoorwaardelijk, en daarmee variabel.
• De beloning kan teruggevorderd worden door de financiële dienstverlener/opdrachtgever als er geen nazorggesprek heeft plaatsgevonden voor de beëindiging van de samenwerkingsovereenkomst. Hiermee is deze beloning afhankelijk van het leveren van een prestatie door de freelancer.
• De freelancer ontvangt voor afgesloten danwel aangebrachte schadeverzekeringen (een deel van de) provisie. De inkomsten uit provisie zijn volledig afhankelijk van het aantal door de freelancer afgesloten danwel aangebrachte schadeverzekeringen. Deze beloning is voorwaardelijk. Bovendien is deze beloning volledig gebaseerd op financiële criteria.
• Er is een compliance correctie in het contract, waarbij een slechte score ertoe kan leiden dat er een [percentage] correctie wordt toegepast op de bedragen per gespecificeerde verrichting. Daarnaast is de hoogte van de beloning voor gespecificeerde verrichtingen afhankelijk is van het leveren van een prestatie door de freelancer.

Op basis daarvan constateerde de AFM dat er geen sprake was van vaste beloning maar van (volledig) variabele beloning. Eerder heeft de AFM in het kader van de marktindrukken 2021 al aandacht besteed aan de beloning van freelancers. De uitspraak laat zien hoe scherp de AFM toeziet op de afspraken in het contract met freelancers.

Hieronder nogmaals de regels voor vaste beloning:

Vaste beloningen zijn betalingen of voordelen die onvoorwaardelijk zijn, en waarvan de hoogte niet afhankelijk is van het bereiken van bepaalde doelen of prestaties.

Een vaste beloning bestaat uit financiële en niet-financiële voordelen die onvoorwaardelijk aan de medewerker worden toegekend, zoals opleidingen of het gebruik van een leaseauto.

Bij een vaste beloning gaat het erom dat de formule voor het bepalen van de hoogte van de beloning vooraf is vastgelegd. Hierbij moet ook het bedrag binnen deze formule vooraf vaststaan. De freelancer of medewerker in loondienst weet dan op basis van welke vaste formule hij na afloop van de periode of opdracht een beloning ontvangt. Deze beloning is niet afhankelijk van de resultaten van de verrichte werkzaamheden.

Het vooraf vastleggen van een bepaalde uitkomst van een opdracht, welke uitkomst dat dan ook is en met welke woorden dat ook wordt beschreven, zoals bijvoorbeeld de verplichting om tot het afsluiten van een product te komen, maakt dat niet aan de eisen voor een beloning als vaste beloning te worden aangemerkt, wordt voldaan.

Voorbeelden van vaste beloningen zijn:

• Het vaste salaris en het jaarlijkse vakantiegeld
• Vast uurtarief; bij een vast uurtarief moet de hoogte van het uurtarief vooraf vaststaan. Hierdoor is vooraf duidelijk wat de beloning gaat worden per gewerkt uur. Daarmee is de beloning niet afhankelijk van een behaald resultaat, en dus onvoorwaardelijk.
• Verrichtingentarief of bedrag per opdracht; bij een verrichtingentarief of beloning per opdracht moet de hoogte van de beloning voor een verrichting of opdracht vooraf vaststaan. Dit moet een vast bedrag zijn dat onafhankelijk van het resultaat aan de medewerker wordt toegekend. Daarmee is deze beloning ook onvoorwaardelijk.

De regels voor beloning van personeel in dienst en freelancers vind je op het Wft portaal.