Interdepartementaal onderzoek: het Nederlandse pensioenstelsel is in grote mate effectief

In een Interdepartementaal onderzoek (IBO) is vanuit verschillende ministeries onderzocht of de pensioenopbouw in ons land in balans is. Tegelijkertijd zijn beleidsopties uitgewerkt om de balans te kunnen verbeteren. De algemene conclusie is dat ons pensioenstelsel in grote mate effectief is. Voor de meeste werkenden leidt het tot voldoende inkomen na pensionering, zeker als ook de inzet van vermogen in de eigen woning en onderneming wordt meegenomen. 

Het pensioenstelsel zorgt ervoor dat de meeste mensen bij pensionering niet in armoede geraken. Toch blijkt dat er nog uitdagingen zijn om elke inwoner van een adequaat pensioen te voorzien. Er zijn vijf conclusies getrokken:

1. Het pensioenstelsel is effectief in het voorkomen van armoede voor mensen die hun gehele levensloop in Nederland hebben gewoond.
2. Mensen met een onzekere arbeidsmarktpositie lukt het vaak niet om na hun pensioen hun levenstandaard te behouden.
3. Met name zelfstandigen kunnen hun levensstandaard alleen behouden door hun eigen vermogen in de woning aan te spreken.
4. Er is sprake van een ongelijk speelveld doordat verschillende typen werkenden op verschillende manieren sparen voor hun pensioen.
5. Door de fiscale facilitering is het voor werkenden mogelijk te sparen voor een goed pensioen, tegelijkertijd is er het risico op overstimulering voor groepen die al veel hebben.

Hoofdaanbeveling aan het kabinet is om nu geen grote veranderingen door te voeren. Verder wordt aanbevolen om te zorgen voor een betere informatievoorziening en de situatie nauwlettend te monitoren. Er wordt een aantal beleidsopties uitgewerkt - zonder taboe en onafhankelijk van de politieke voorkeur - maar tegelijkertijd wordt aangeraden om deze op dit moment nog niet door te voeren. Van één van de opties, de pensioenplicht, is al wel een diepgaandere analyse gemaakt. Van het kabinet wordt in nabije periode een standpunt over dit onderzoek verwacht.

De komende tijd zullen we in verschillende berichten dieper ingaan op de bevindingen uit dit onderzoek. Het onderzoek ‘Pensioenopbouw in balans’ staat ook geagendeerd voor de eerstkomende vergadering van de pensioencommissie op 4 september.