Eerbiedigende werking BAZ afhankelijk van peildatum

Na de consultatieronde is het inmiddels al weer enige tijd stil rondom het wetsvoorstel Verplichte basisverzekering arbeidsongeschiktheid zelfstandigen (BAZ). Dat wil niet zeggen dat er niets gebeurt. Naast de consultatiereactie van Adfiz zijn er nog bijna 2.300 reacties gegeven op de wetsconsulatatie. De betrokken ambtenaren van het ministerie van SZW zijn druk bezig al deze reacties in kaart te brengen. Daarnaast wordt er door verschillende instanties hard gewerkt aan uitvoeringstoetsen. In de laatste maanden van dit jaar wordt waarschijnlijk meer bekend over het vervolgtraject.

In ieder geval is wel duidelijk dat de publicatie van de wet in het Staatsblad niet in Q1 2025 zal plaatsvinden. Vóór de publicatie moet de wet door zowel de Tweede als de Eerste Kamer zijn aangenomen. Dat gaat zeker niet lukken voor 1 april 2025, hebben de ministeries van Financiën en SZW begin september bevestigd aan de Tweede Kamer. Het niet (tijdig of volledig) halen van deze mijlpaal heeft financiële gevolgen in de vorm van een korting op de te ontvangen middelen uit de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit vanuit de EU. Deze korting bedraagt maximaal 600 miljoen euro, dus het is voor de overheid de moeite waard om de vaart erin te houden.

De conceptwettekst die ter consultatie is voorgelegd, bevat zowel regels rondom eerbiedigende werking van bestaande arbeidsongeschiktheidsverzekeringen als voor een opt-outmogelijkheid voor toekomstige arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Voor de adviespraktijk is het belangrijk goed op de hoogte te zijn van beide regelingen en vooral van de verschillen. Dit artikel is gebaseerd op de betreffende artikelen in de conceptwettekst. De wettekst die op een gegeven moment naar de Tweede Kamer wordt gestuurd kan hiervan afwijken.

Eerbiedigende werking
Privaatrechtelijke arbeidsongeschiktheidsverzekeringen die aan een aantal eisen voldoen, komen in aanmerking voor het overgangsrecht. Deze verzekeringen kunnen dan gehandhaafd blijven en de zelfstandige hoeft zich niet publiekrechtelijk te verzekeren. De voorwaarden die gelden om aan de eerbiedigende werking (ook wel: het overgangsrecht) te voldoen zijn minder strikt dan de regels die gelden voor de opt-out. Het kan dan ook belangrijk zijn om er in bepaalde situaties voor te zorgen dat een arbeidsongeschiktheidsverzekering onder de eerbiedigende werking komt te vallen.

Peildatum eerbiedigende werking
Het ministerie van SZW heeft aangekondigd te gaan werken met een peildatum: privaatrechtelijke arbeidsongeschiktheidsverzekeringen met een ingangsdatum vóór deze peildatum kunnen onder de eerbiedigende werking vallen; verzekeringen met een ingangsdatum daarna niet. Wanneer die peildatum zal zijn is nog niet bekend, maar onze verwachting is dat die datum zal worden afgekondigd als het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gaat. De peildatum zal dan niet ver in de toekomst liggen. Wil je in bepaalde situaties nog een arbeidsongeschiktheidsverzekering onder de eerbiedigende werking laten vallen, dan is het belangrijk niet te wachten met het afsluiten van die verzekering.

Wij hebben in onze consultatiereactie voorgesteld om bij de peildatum niet uit te gaan van de ingangsdatum van de arbeidsongeschiktheidsverzekering, maar van de datum dat de aanvraag voor de arbeidsongeschiktheidsverzekering door de verzekeraar is ontvangen. Hierbij wordt recht gedaan aan mensen die een langer aanvraagtraject moeten ondergaan. Maar of voorstel wordt overgenomen moet nog blijken.

Opt-out

Voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen die na de peildatum voor de eerbiedigende werking worden afgesloten wordt er een mogelijkheid ingebouwd om ontheffing van de publiekrechtelijke BAZ te krijgen. Voor deze opt-out geldt dat de privaatrechtelijke arbeidsongeschiktheidsverzekering aan een aantal minimumvereisten moet voldoen. Bij een paar van die minimumeisen hebben wij in onze consultatiereactie een aantal vragen gesteld en verbeterpunten aangedragen. Niet altijd is duidelijk wat wordt bedoeld met de minimumeisen of hoe het moet worden toegepast.

In onderstaand overzicht zijn de eisen opgenomen die gelden voor een arbeidsongeschiktheidsverzekering om te kunnen voldoen aan de eerbiedigende werking en de opt-out:

Hoewel niet bij alle eisen volledig duidelijk is hoe ze in de praktijk zullen uitwerken, is wel duidelijk dat er in de conceptwettekst meer en zwaardere eisen worden gesteld aan arbeidsongeschiktheidsverzekeringen waarbij voor de opt-out wordt geopteerd dan aan arbeidsongeschiktheidsverzekeringen die onder de eerbiedigende werking kunnen vallen. Het is belangrijk dit mee te nemen in je advisering.

Op het Adfiz Najaarsevent heeft Janthony Wielink van Enkwest een presentatie gegeven over de BAZ. Deze presentatie kun je hier downloaden.