Duidelijkheid over de norm voor onafhankelijk advies in de vergelijkingskaart

Per 1 april is de nieuwe vergelijkingskaart ingevoerd en ben je verplicht om (uiterlijk vanaf 1 oktober) deze met de klant te communiceren. In het geval je advies geeft moet je in de kaart aangegeven of je dat al of niet doet op onafhankelijke basis. In dit bericht geven wij antwoord op de vraag wat de ‘minimum aantal producten norm’ betekent voor je feitelijke dienstverlening en eventuele privaatrechtelijke consequenties.  

Wij merken dat er verschillende visies zijn over de norm van onafhankelijk advies en de gevolgen voor de dienstverlening aan klanten. Daarbij is ondermeer gesuggereerd dat een klant zich op grond van de vergelijkingskaart zou kunnen beroepen op een individueel klantadvies waarin ten minste het aantal producten en productvormen wordt meegenomen dat in de norm van de AFM voor onafhankelijk advies staat.  

De Nrgfo (publiekrecht) is daarover echter duidelijk: de norm is niet van toepassing op het individueel klantadvies. Ook civielrechtelijk heeft de norm op zichzelf geen doorwerking in het individuele klantadvies. Dat is enkel het geval als de toezegging een minimaal aantal producten te vergelijken onderdeel is van afspraken tussen de adviseur en de klant.   

Wanneer voldoe je aan de norm voor onafhankelijkheid voor het toezicht door de AFM? 
De nadere regels over de vergelijkingskaart zijn door de AFM gepubliceerd (Nrgfo) en de toelichting in de Nrgfo is duidelijk op het punt wanneer je mag aangegeven of je op onafhankelijke basis adviseert. 

Samengevat staat er:  

• Het gaat om het kunnen geven van advies op onafhankelijke basis 
• Het gaat over advies en niet over bemiddelen 
• Deze normen zijn geen adviesregels, en de normen gaan dus niet over de uitvoering van een individueel klantadvies 

Wanneer voldoe je aan de norm voor onafhankelijkheid voor een individuele klant? 
De norm heeft op zichzelf geen privaatrechtelijke consequenties. Naar aanleiding van berichtgeving in de media zijn door leden vragen gesteld over de privaatrechtelijke consequenties als je als adviseur in de vergelijkingskaart aangeeft te adviseren op onafhankelijke basis. Wij hebben hierover advies ingewonnen bij Polis Advocaten en die zijn duidelijk over de privaatrechtelijke consequenties:  

“De vergelijkingskaart is publiekrechtelijk van aard en heeft mijns inziens geen doorwerking in het civiele recht, althans niet in de zin dat de klant op basis daarvan van de adviseur kan eisen dat de adviseur altijd het aantal producten en aanbieders in zijn advies betrekt conform de normen die gelden voor ‘onafhankelijk advies’ in de zin van de vergelijkingskaart.” 

In de nadere toelichting hierop geeft Polis Advocaten aan dat er geen grond is voor doorwerking in de civiele verhouding omdat de vergelijkingskaart een eenzijdig document is waar geen wederzijdse contractuele rechten en plichten in kunnen worden overeengekomen of aan ontleend kunnen worden. Het is een generiek informatiedocument dat geen betekenis heeft voor de inhoud van individuele adviestrajecten.  

Wat de klant dan wel civielrechtelijk mag verwachten van de adviseur in een individueel adviestraject, hangt af van hetgeen de klant daarover met de adviseur afspreekt:  

• Als er geen specifieke afspraken zijn gemaakt over de omvang van de door de adviseur te maken analyse, komt het aan op de redelijke verwachtingen die de klant daarover mag hebben.  
• Publiekrechtelijke normen kunnen hooguit een rol spelen bij het inkleuren van deze verwachtingen.  
• Aan de vergelijkingskaart mag de klant alleen de verwachting ontlenen dat de adviseur in algemene zin in staat is om een voldoende divers productpalet te beoordelen. De klant mag er zonder nadere afspraken niet zomaar op vertrouwen dat de adviseur in het individuele adviestraject altijd dat volledige productpalet zal meenemen in de beoordeling.  
• Dat neemt overigens niet weg dat civielrechtelijk altijd sprake moet zijn van een deugdelijk en passend advies.
  

Het volledige advies van Polis Advocaten vind je hier. Ons advies is dit mee te nemen bij het opstellen van je vergelijkingskaart. Ga daarmee aan de slag en zorg dat je op tijd de DVD hebt vervangen.  

Informatie over de vergelijkingskaart en waarop je moeten letten bij het opstellen ervan vind je op ons Wft portaal