Consultatie Zelfstandigenwet geopend

Consultatie Zelfstandigenwet geopend

Op 27 mei is de internetconsultatie gestart van een initiatiefwetsvoorstel dat ten doel heeft een einde te maken aan de onduidelijkheid rondom de status van zelfstandigen. In dit voorstel – de Zelfstandigenwet – introduceren vier leden van de Tweede Kamer een wettelijk toetsingskader dat bepaalt wanneer iemand als zelfstandige mag werken.  

Centraal in het wetsvoorstel staat artikel 2, lid 1. Daarin wordt beschreven wanneer iemand als zelfstandige wordt beschouwd. Er is sprake van zelfstandig ondernemerschap volgens het wetsvoorstel als de persoon in kwestie: 

  • arbeid verricht voor eigen rekening en risico; 
  • een deugdelijke administratie voert; 
  • zich in het economisch verkeer gedraagt als zelfstandig ondernemer; 
  • een adequate voorziening heeft getroffen tegen het risico van arbeidsongeschiktheid; 
  • een proportionele bijdrage levert aan een voorziening bij pensionering. 

Voldoet iemand aan deze vijf criteria, dan kwalificeert hij of zij als zelfstandige. In combinatie met aanvullende criteria in het Burgerlijk Wetboek wordt dan aangenomen dat geen sprake is van werknemerschap. 

Verplichte voorzieningen: AOV en pensioen 
Opvallend in dit wetsvoorstel zijn de criteria 4 en 5. Wie zich wil kwalificeren als zelfstandige, moet een voorziening hebben getroffen voor arbeidsongeschiktheid én voor pensioen. Volgens de memorie van toelichting betekent een adequate voorziening tegen het risico van arbeidsongeschiktheid niet dat alleen AOV voldoet. Ook als er aantoonbaar voldoende eigen vermogen als financieel vangnet is opgebouwd, is dat adequaat. Ook wordt aangegeven dat de Basisverzekering Arbeidsongeschiktheid Zelfstandigen (BAZ) in de toekomst invulling kan geven aan deze verplichting.  

Voor pensioen geldt dat de manier waarop dit wordt geregeld aan de zelfstandige zelf is. De invulling van de voorziening kan ruim gezien worden. Bijvoorbeeld door middel van pensioensparen, storting in een pensioenfonds, een individuele lijfrente, een (vastgoed)beleggingsportefeuille of een andere vorm van pensioenvoorziening. De zelfstandige moet kunnen motiveren waarom een genomen pensioenvoorziening als adequaat beschouwd moet worden. 

Commissie en rechtszekerheid 
Het wetsvoorstel introduceert de Commissie Beoordeling Toetsingskader Zelfstandigenwet. Deze commissie kan op verzoek van de werkende en/of opdrachtgever een bindend oordeel geven over de aard van de werkrelatie. Dit moet bijdragen aan meer rechtszekerheid en vooraf duidelijkheid geven in plaats van discussie achteraf. 

Reageren op de consultatie 
Reageren op de consultatie is mogelijk tot 23 juni 2025. De consultatiestukken zijn te vinden op internetconsultatie.nl/zelfstandigenwet. Hier kun je ook een eventuele reactie uploaden.